Thống kê của Liên đoàn Đái tháo đường thế giới (IDF), tỷ lệ đái tháo đường thai kỳ năm 2021 tại Việt Nam tăng lên 21,8%, cao hơn khoảng 5 lần so với giai đoạn 2001-2004. Tương ứng với đó, cứ 5 phụ nữ mang thai lại có 1 người gặp phải tình trạng đái tháo đường trong thai kỳ.

Nguy cơ này càng tăng cao hơn nếu sản phụ có tình trạng béo phì trước khi mang thai, tiền sử gia đình bị đái tháo đường, tiền sử sinh con to trên 4kg… Bên cạnh đó, những phụ nữ gốc châu Á, người mang thai sau 35 tuổi hay người có hội chứng buồng trứng đa nang cũng là những yếu tố làm tăng nguy cơ đái tháo đường thai kỳ.

Hậu quả của loại bệnh trên là sản phụ có nguy cơ tiền sản giật và tăng huyết áp thai kỳ cao hơn so với những người bình thường, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Ngoài ra, người mẹ mang thai còn bị đa ối, sinh khó, tăng nguy cơ mổ lấy thai, tăng tỷ lệ bị đái tháo đường type 2 sau này.

Với thai nhi, người mẹ bị đái tháo đường thai kỳ làm tăng nguy cơ thai bị dị tật bẩm sinh, chậm tăng trưởng, thai to (thai trên 4kg làm tăng nguy cơ kẹt vai và rách phức tạp tầng sinh môn nếu sinh thường), hạ đường huyết sau sinh, tử vong sau sinh, vàng da sơ sinh, nguy cơ béo phì và đái tháo đường type 2 khi trưởng thành.  

Bộ Y tế khuyến cáo mọi thai phụ cần được tầm soát đái tháo đường thai kỳ, tuần thai thứ 24-28 được xem là thời điểm tốt nhất để tầm soát bệnh. Một số thai phụ có nguy cơ cao sẽ được bác sĩ tư vấn tầm soát sớm hơn.  

Bác sĩ Hoàng cho biết thai phụ sẽ được thực hiện nghiệm pháp dung nạp 75 gram đường để chẩn đoán đái tháo đường thai kỳ. Sau đó, người bệnh sẽ được hướng dẫn điều chỉnh chế độ ăn và tập luyện ở mức vừa phải (khoảng 30 phút/ngày hoặc hơn) để kiểm soát đường huyết trong giới hạn cho phép.

Nếu mức đường huyết không giảm như mong muốn, có thể bác sĩ cần phải chỉ định thuốc insulin tiêm hằng ngày và theo dõi thai kỳ đặc biệt hơn.

Cũng theo bác sĩ Hoàng, người bị đái tháo đường thai kỳ có nguy cơ cao bị đái tháo đường thực sự sau sinh. Do đó, cần thực hiện tầm soát sớm sau sinh 4-12 tuần bằng nghiệm pháp dung nạp 75 gram đường.

Khi có bệnh, các bác sĩ sẽ lên kế hoạch theo dõi sát chỉ số đường huyết định kỳ, tư vấn chế độ ăn phù hợp, kết hợp vận động để kiểm soát đường huyết và cân nặng thai nhi được tốt hơn.

Đái tháo đường là bệnh chuyển hóa mạn tính với đường huyết trong máu tăng cao, theo thời gian dẫn đến những tổn thương nghiêm trọng ở nhiều cơ quan khác nhau, đặc biệt ở tim, mạch máu, thận, mắt, thần kinh.

Về phân loại, đái tháo đường type 1 chiếm khoảng 10%; đái tháo đường type 2 chiếm khoảng 85% trường hợp mắc bệnh; đái tháo đường thai kỳ; đái tháo đường do nguyên nhân thứ phát sau bệnh lý tuyến tụy ngoại tiết hay bệnh nội tiết (to đầu chi, hội chứng Cushing…).

Kết quả kiểm nghiệm mẫu bún tươi của cơ sở sản xuất Triệu Minh Phú cho thấy, 1/7 chỉ tiêu vi sinh vật vượt ngưỡng cho phép (Chỉ tiêu Tổng số nấm men - nấm mốc 6,8 x 103, giới hạn tối đa là 102). Vì vậy, nguyên nhân vụ ngộ độc do bún nhiễm vi sinh vật.

Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Điện Biên đã kiến nghị Sở Công Thương tăng cường chỉ đạo kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trong quá trình sản xuất, chế biến, vận chuyển và kinh doanh. 

Từ ngày 25/8 đến 9/9, ở tỉnh Điện Biên xảy ra 5 vụ ngộ độc thực phẩm với 46 người mắc và 1 vài ca ngộ độc đơn lẻ tại các huyện Điện Biên Đông, Tủa Chùa, Điện Biên và TP. Điện Biên Phủ. Các bệnh nhân vào viện cấp cứu đều có chung biểu hiện ngộ độc sau khi ăn bún vào buổi sáng.

Gỏi nhệch là món ăn nức tiếng xứ Thanh

Gỏi nhệch Nga Sơn (hay còn gọi là chẻo nhệch) được chế biến từ cá nhệch. Đây là loài cá da trơn, khỏe và khá dữ với phần thân dài như lươn, da trơn trượt và rất khó đánh bắt. Chúng sinh sống cả trong môi trường nước mặn, nước ngọt và nước lợ, đặc biệt xuất hiện nhiều ở đầm phá ven biển, cửa sông.

Cá nhệch da trơn, nhìn gần giống lươn nhưng kích thước lớn hơn nhiều. Thân cá nhệch dài khoảng 70cm, cá biệt có những con dài ngoẵng tới hơn 1m, lưng và bụng màu nâu nhạt (Ảnh: Gỏi nhệch Minh Huy)

Ở nhiều địa phương như Tràng Cát (Hải Phòng), Thái Thuỵ (Thái Bình), Giao Thuỷ và Nghĩa Hưng (Nam Định), Kim Sơn (Ninh Bình) cũng có món gỏi nhệch nổi tiếng nhưng phổ biến và được yêu thích hơn cả là gỏi nhệch Nga Sơn (Thanh Hoá) (Ảnh: Nhà hàng Vũ Bảo)

Muốn bắt cá nhệch, người dân địa phương thường phải ra cửa biển đóng đáy hoặc dùng những chiếc xiên có răng to và chắc khỏe để đâm.

Loài cá này rất khỏe và hung dữ nên việc đánh bắt không dễ dàng. Cũng bởi lý do này mà giá bán cá nhệch khá đắt đỏ, khoảng 500.000 - 600.000 đồng/kg. Lúc cao điểm, số lượng khan hiếm, giá cá bị đẩy lên tới 1 triệu đồng/kg.

Để làm món gỏi cá nhệch, người ta phải thực hiện tỉ mỉ, kỳ công từ bước chọn lựa nguyên liệu đến khâu chế biến. Cá nhệch sau khi bắt về phải được làm sạch nhớt bằng tro hoặc nước vôi loãng.

Một số nơi, người địa phương còn xát muối, dùng lá tre, lá lúa hoặc lá nhái bóp với nhệch cho sạch hết chất nhờn. Sau đó dùng khăn ấm lột bỏ lớp da cá và mổ bụng bỏ ruột, đầu, đuôi rồi lọc xương lấy thịt. 

Gỏi nhệch là món ăn đòi hỏi sự kỳ công từ bước chuẩn bị nguyên liệu đến khâu chế biến, thưởng thức (Ảnh: 0mrk0)

Cá nhệch khó đánh bắt, quá trình chế biến lại kỳ công nên món gỏi có giá thành khá cao, khoảng hơn 300.000 đồng/suất cho 2-3 người ăn (Ảnh: Minh Hà)

Chị Trần Thanh - chủ một nhà hàng hải sản tại tỉnh Thanh Hóa chia sẻ: “Công đoạn lọc xương vừa phải nhanh, vừa khéo léo, tỉ mỉ để thịt cá không bị nát, xương dăm không dính vào thịt. Thịt nhệch cũng được lau khô bằng khăn, giấy để không bị đọng nước rồi đem thái chéo thành các lát mỏng vừa ăn”. 

Người phụ nữ này cũng cho biết thêm, trước đây, gỏi nhệch được chế biến đơn giản bằng cách bóp sơ qua với chanh tươi, sau đó vắt cho ráo nước rồi trộn đều với thính gạo nếp rang vàng.

Nhưng nhiều năm gần đây, người ta chủ yếu bóp thịt nhệch với riềng xay nhỏ, sả thái mỏng, còn thính gạo để riêng, ăn thích ăn thì trộn vào. Cách chế biến này giúp món ăn dậy vị hơn, giữ miếng cá luôn tươi ngon, có độ ngọt và thanh mát.

Nước chẻo chấm kèm gỏi nhệch được xem là “linh hồn” của món ăn (Ảnh: Nhà hàng Vũ Bảo)

Giống như nhiều loại gỏi khác, gỏi nhệch Nga Sơn cũng được ăn kèm với thứ nước chấm đặc biệt, đó chính là chẻo. Chẻo chấm gỏi nhệch phải được làm từ xương cá.

Sau khi lọc thịt, xương cá được đem giã nhuyễn, trộn với thịt ba chỉ, mẻ chua, trứng gà cùng các loại gia vị khác rồi đun chín lên. Chẻo thành phẩm có màu đỏ sậm, đặc sánh, vị đậm đà, béo ngậy với mùi thơm đặc trưng.

Ngoài nước chấm chẻo “thần thánh”, các nguyên liệu ăn kèm gỏi nhệch Nga Sơn cũng khá cầu kỳ, bao gồm: lá ổi, lá lộc vừng, lá mơ, húng quế, mùi tàu, đinh lăng, rau má, bạc hà, chuối xanh, cúc tần,… Tùy sở thích từng người mà việc chọn lá thơm ăn kèm cũng khác nhau. 

Gỏi nhệch ăn kèm nhiều loại rau thơm và gia vị. Thực khách có thể chấm với mắm tôm, cuộn kèm sả, gừng, ớt cho món ăn thêm đậm đà hương vị (Ảnh: Nguyễn Văn Khu)

Cách thưởng thức gỏi nhệch cũng đặc biệt. Người ta cuốn lá sung thành hình phễu, thêm rau thơm, gỏi cá,.. rồi rưới nước chẻo lên trên (Ảnh: Minh Hà)

Nếu như ở Hải Phòng, Thái Bình hay Nam Định, người ta thường cuộn gỏi nhệch với bánh đa nem và chấm nước mắm chua ngọt thì tại Ninh Bình và Thanh Hóa, cách thưởng thức gỏi nhệch cũng khác biệt. Người ta cuốn lá sung cùng với các loại lá thơm thành hình phễu, cho trực tiếp lượng cá nhệch vừa ăn vào rồi rưới nước chẻo lên trên. Thực khách có thể thêm ớt tươi, hành củ tươi, riềng, sả tùy ý. 

Từ món ăn dân dã của vùng đất Nga Sơn, gỏi nhệch nay trở thành đặc sản xuất hiện nhiều trong các nhà hàng, quán ăn không chỉ ở Thanh Hóa mà cả Hà Nội, TP.HCM.

Theo chị Thanh, gỏi nhệch phải ăn miếng to vừa miệng, cuốn đủ các nguyên liệu và lá thơm thì mới cảm nhận được hết độ ngon của món ăn. Vị thanh mát, hơi chát của rau kết hợp vị béo ngậy của chẻo, vị ngọt, dai giòn của gỏi cá cùng chút cay nồng, nóng của gừng, sả, ớt tạo nên món ngon trứ danh khiến thực khách ăn là nhớ.

Gỏi nhệch cũng là món ăn “khoái khẩu” được thực khách yêu thích nhất khi ghé nhà hàng của chị Thanh. Tuy nhiên, số lượng đánh bắt được có hạn nên không phải lúc nào thực khách tới đây cũng có gỏi nhệch để thưởng thức. 

“Lúc cao điểm như cuối tuần hay dịp lễ Tết, nhà hàng có thể chế biến và phục vụ nhiều nhất khoảng 15-17kg nhệch. Món gỏi nhệch chế biến rất kỳ công mà số lượng có hạn do khó đánh bắt nên không thể làm nhiều. Chỉ khi khách đặt, mình mới chế biến để món ăn có độ tươi ngon. Mỗi suất gỏi nhệch dành cho 2-3 người ăn có giá 320.000 đồng. Ngoài làm gỏi, nhệch còn được đem nhúng lẩu hoặc kho tộ cũng rất ngon, thu hút khách thưởng thức”, chị Thanh nói.

Phan Đậu

Cùng với Thừa Thiên Huế, từ ngày 22/4 đến nay, Hà Nội đang triển khai thí điểm việc cấp phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID cho người dân có tài khoản định danh điện tử mức độ 2. Kết quả thí điểm trong 2 tháng tại Hà Nội và Thừa Thiên Huế sẽ là cơ sở cho việc triển khai nhân rộng toàn quốc việc cấp phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID.

Phiếu lý lịch tư pháp được cấp bằng bản điện tử, được ký số bởi người có thẩm quyền và ký số của Sở Tư pháp, có giá trị pháp lý như bản gốc phiếu lý lịch tư pháp giấy.

Phiếu lý lịch tư pháp điện tử sẽ mặc định được trả về tài khoản của người dân trên ứng dụng VNeID, Cổng dịch vụ công quốc gia (dichvucong.gov.vn) và hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của tỉnh Thừa Thiên Huế và thành phố Hà Nội.

Theo đánh giá của Tổ công tác triển khai Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử (Đề án 06), thành phố Hà Nội và tỉnh Thừa Thiên Huế đã rất tích cực phối hợp với Bộ Công an chuẩn bị các điều kiện, chính thức triển khai thí điểm cấp phiếu lý lịch tư pháp trên VNeID từ ngày 22/4 và được người dân hưởng ứng tích cực, với tỷ lệ hồ sơ tiếp nhận trên VNeID lần lượt chiếm 67,42% với Thừa Thiên Huế và hơn 45,5% đối với Hà Nội.

Giá trị mang lại từ việc thí điểm cấp phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VneID là người dân có nhu cầu đều có thể thực hiện mọi lúc, mọi nơi. Ước tính, khi triển khai chính thức, người dân sẽ tiết kiệm được 5.000 đồng phí đề nghị cấp thêm phiếu lý lịch tư pháp và khoảng 10.000 đồng tiền xăng xe, đi lại; 80.000 đồng công sức chờ đợi 4 tiếng; 150.000 đồng tiền công trung bình nửa ngày của người dân. Với nhu cầu 2,6 triệu phiếu lý lịch tư pháp hằng năm, dự kiến tiết kiệm khoảng 637 tỷ đồng mỗi năm.

Kết luận hội nghị giao ban tháng 5/2024, lãnh đạo Tổ công tác triển khai Đề án 06 đánh giá việc thí điểm cấp phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID tại Hà Nội và Thừa Thiên Huế đã đạt kết quả bước đầu; đồng thời, chỉ đạo sau ngày 22/6/2024, Bộ Tư pháp tiến hành sơ kết thí điểm và điều chỉnh lại quy trình nếu trong quá trình triển khai thí điểm phát sinh những vướng mắc.

Bên cạnh đó, Bộ Tư pháp cũng được yêu cầu hướng dẫn các địa phương kinh nghiệm của Hà Nội và Thừa Thiên Huế trong quá trình triển khai thí điểm; chuẩn bị các điều kiện cần thiết như tập huấn, sao gửi tài liệu, tích hợp các phần mềm..., trước khi công bố triển khai chính thức trên toàn quốc.

Cụ thể, kể từ ngày 1/1/2023, dòng Jeep Wrangler sẽ tăng giá từ 200-210 triệu đồng. Sau điều chỉnh, mức giá mới của 4 phiên bản Jeep Wrangler gồm Rubicon 2 cửa, Rubicon 4 cửa, Sahara và Willys/Islander lần lượt sẽ là 4,088 tỷ đồng, 4,088 tỷ đồng, 3,886 tỷ đồng và 3,766 tỷ đồng.

Dòng xe Jeep Grand Cherokee L mới ra mắt cũng sẽ tăng giá từ 108-200 triệu đồng. Kéo giá xe lên 6,38 tỷ đồng và 6,688 tỷ đồng, tương ứng 2 phiên bản Limited và Summit Reserved.

Trong khi đó, giá xe RAM 1500 kể từ 2023 sẽ là 5,788 tỷ đồng, 6,088 tỷ đồng và 8,1 tỷ đồng, tương ứng với 3 phiên bản gồm Laramie Night Edition, Longhorn và TRX, mức tăng 200 triệu đồng so với giá cũ.

RAM 1500 hiện không có đối thủ chính hãng tại Việt Nam, khi các dòng xe bán tải cỡ lớn như Ford F-150 và Toyota Tundra lại chỉ được phân phối thông qua các đại lý tư nhân với giá bán không đồng nhất.

Hiện tại tất cả các mẫu Jeep, RAM phân phối chính hãng tại Việt Nam hiện đều nhập khẩu trực tiếp từ Mỹ. Thuế cao kèm dung tích động cơ lớn khiến các mẫu xe của hai thương hiệu này có giá đắt, khó tiếp cận số đông khách hàng tại Việt Nam. Tuy nhiên, Việt Nam và Campuchia vẫn là hai thị trường tiêu thụ nhiều xe Jeep nhất khu vực Đông Nam Á.

Trước Jeep và RAM, Mercedes-Benz cũng đã thông báo tăng giá bán cho 9 mẫu xe với mức tăng từ 50-380 triệu đồng kể từ đầu năm 2023. Tương tự, Volkswagen tăng giá Touareg Luxury và Teramont lần lượt 100 triệu đồng và 150 triệu đồng.

Thời điểm giữa tháng 11, Lexus cũng tăng giá bán 14 mẫu xe thuộc 6 dòng xe khác nhau với giá cộng thêm từ 10-160 triệu đồng. 

Theo lý giải của các hãng xe, giá bán tăng đều do biến động kinh tế toàn cầu ảnh hưởng tới thị trường nguyên vật liệu, dẫn đến đội giá nguyên liệu đầu vào. Cùng với đó, chi phí vận tải tăng cao khiến sức ép tài chính ngày càng lớn.

Anh Nguyễn Dương Vĩnh Nam, trưởng phòng kinh doanh một đại lý Mercedes-Benz cho biết, định kỳ vào đầu năm mới, một số hãng xe sang đều có động thái điều chỉnh giá tăng, lý do thì hãng đã công khai.

Bên cạnh đó, thường qua hết một năm, cũng có một số hãng sẽ tiến hành nâng cấp sản phẩm hoặc thêm trang bị cho xe để tăng sức hút đối với khách hàng, đây cũng là một trong những lý do khiến xe tăng giá. 

Đánh giá về thị trường xe sang dịp cuối năm, anh Nam cho biết, sức mua xe sang giảm còn khoảng 70-80% so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân chính do tình hình kinh tế chung đang suy thoái không chỉ ở nước ngoài mà kể cả trong nước. 

"Khách hàng tiếp cận nguồn tiền vay từ ngân hàng khó hơn do hết "room" giải ngân, khi có "room" giải ngân thì lãi suất tăng cao. Cộng thêm ngân hàng thu thêm phí bảo hiểm nhân thọ, cũng như phí bảo hiểm khoản vay, dẫn đến khách hàng khó mua được xe vào dịp cuối năm, mặc dù nguồn cung dồi dào. Ngoài ra, nhiều người cũng đã tranh thủ mua xe trước đó do được hưởng chính sách ưu đãi 50% từ chính phủ trong 5 tháng đầu năm 2022, nên không có nhu cầu đổi xe", anh nói thêm. 

Y Nhụy

Bạn có bình luận thế nào về việc các dòng xe sang đồng loạt tăng gía dịp cuối năm cũ, đầu năm mới? Hãy để lại bình luận bên dưới hoặc chia sẻ bài viết về Ban Ô tô xe máy theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!